Zeer Zorgwekkende Stoffen
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu omdat ze bijvoorbeeld de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen.
Verschillende soorten bedrijven stoten ZZS uit doordat zij deze stoffen gebruiken, maken of deze ontstaan tijdens (complexe) productieprocessen. Deze uitstoot is vaak niet in beeld.
Lijst van ZZS: ZZS-lijst | Risico’s van stoffen
Aanpak van ZZS
Omdat ZZS gevaarlijk zijn voor mensen, dieren en het milieu, zijn bedrijven verplicht om te voorkomen dat ze in het milieu terechtkomen. Dat kan door bronaanpak, minimalisatie en continue verbetering.
Bronaanpak
De kern van bronaanpak is ZZS daar aanpakken waar ze ontstaan. Dit kan via:
- substitutie: vervanging van de ZZS door een stof die niet of veel minder gevaarlijk is;
- procesoptimalisatie: aanpassing van werkprocessen, waar haalbaar en betaalbaar.
Het aanpassen van werkprocessen kan op verschillende manieren. Mogelijk kunnen bedrijven ZZS hergebruiken (recyclen) in het primaire proces, in plaats van ZZS te verbranden of te storten. Bijvoorbeeld:
- het terugwinnen van overgebleven ZZS tijdens het werkproces en zo de ZZS hergebruiken in het proces;
- het primaire werkproces zo aanpassen dat de hoeveelheden ZZS sterk verminderen;
- voorkomen dat ZZS in contact komen met bijvoorbeeld te lozen proceswater.
Minimalisatie
Bronaanpak geniet de voorkeur, maar is niet altijd mogelijk. In dat geval beoordeelt het bevoegd gezag, vaak uw gemeente, in hoeverre het toelaatbaar is dat de ZZS via de schoorsteen, via lozing van afvalwater of via afvalproducten in de leefomgeving terecht komt.
Emissie
Het bedrijf gaat na welke reductiemethoden er zijn om de emissie van ZZS te minimaliseren. Technische ontwikkelingen bepalen hier de mogelijke emissiebeperking. Zo probeert het bedrijf samen met het bevoegd gezag toe te werken naar zo laag mogelijke concentraties in de afvalgassen, het afvalwater en de afvalproducten.
Immissie
Het bevoegd gezag beoordeelt de immissie van de ZZS. Bij emissies naar de lucht toetst het bevoegd gezag aan het maximaal toelaatbaar risico (MTR). Bij lozingen van afvalwater past het bevoegd gezag het Handboek immissietoets toe. Hieruit kan volgen dat technieken nodig zijn die meer bescherming bieden dan de beste beschikbare technieken (BBT). Zo nodig beoordeelt het bevoegd gezag dan opnieuw de inspanningen van het bedrijf bij de bronaanpak en de minimalisatieaanpak.
Continu verbeteren
Een belangrijke pijler in de aanpak van ZZS, naast bronaanpak en minimalisatie, is het proces van continu verbeteren. Dit verplicht het bedrijf iedere vijf jaar te rapporteren aan het bevoegd gezag over:
- de getroffen maatregelen om de emissie van ZZS te verminderen, en;
- de technieken die op de markt beschikbaar zijn gekomen om verdere invulling aan de minimalisatie te geven.
Vermijdings- en reductieprogramma
Het bedrijf doet dit met een vermijdings- en reductieprogramma. Deze stap is een continu proces. Het vermijdings- en reductieprogramma is dus geen momentopname van de stand van zaken vlak voor het verstrijken van de deadline. Het vermijdings- en reductieprogramma moet inzicht verschaffen over alle ondernomen acties (inclusief resultaten) binnen de periode van vijf jaar. Als er nieuwe beste beschikbare technieken haalbaar en betaalbaar zijn, moet het bedrijf deze technieken toepassen. Het toepassen van BBT is niet altijd voldoende voor de bescherming van de leefomgeving. Dan kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn om de activiteit op die locatie toe te staan.
Fasering mogelijk
Bij continu verbeteren is fasering mogelijk, zodat bedrijven dit kunnen integreren in hun reguliere plan-do-check-act (PDCA) cyclus. Door de PDCA-systematiek ook toe te passen op ZZS-emissies, komt er meer aandacht voor het minimaliseren van ZZS.
ZZS in beeld
Op de home pagina is in het design een grijze ovale achtergrond gedesigned achter sommige blokken. Voeg in deze groep die specifieke blokken in, dan zullen die blokken in de grijze achtergrond komen.
kankerverwekkend kunnen zijn, de voortplanting belemmeren of zich ophopen zich op in het milieu. Ondanks wet- en regelgeving komen ZZS toch in het milieu. In 2016 is afgesproken dat de bevoegde gezagen een uitvraag doen bij bedrijven om in beeld te krijgen welke ZZS in Nederland worden gebruikt en geëmitteerd naar water en lucht, hoe deze ZZS in vergunningen zijn opgenomen en wat bedrijven hebben gedaan om te voldoen aan hun verplichting om de emissies te minimaliseren.
De verspreiding van ‘Zeer Zorgwekkende Stoffen’(ZZS) naar de leefomgeving brengt risico’s met zich mee. ZZS worden door de overheid met voorrang aangepakt omdat ze
In 2025 zijn we een project gestart om ZZS beter in beeld te brengen. Dit doen we op een proactieve manier, door in gesprek te gaan met bedrijven. Op deze manier halen we onbekende en ontbrekende informatie op.
ZZS-emissies die op kunnen treden
Met de ZZS Navigator (opent in nieuw tabblad) kunt u kijken welke ZZS-emissies (individueel of per groep, naar de lucht of in het water) verwacht worden of kunnen optreden per branche en activiteit. Het instrument is ontwikkeld op basis van de kennis van deskundigen aangevuld met literatuuronderzoek en beschikbare data. De lijst van stoffen in de navigator is niet limitatief. Stoffen die alleen door zelfclassificatie als ZZS worden aangemerkt zijn niet opgenomen. Wanneer geen ZZS (individueel of per groep) worden benoemd bij een bepaalde branche en activiteit dan is het niet uitgesloten dat deze wel vrijkomen.
Stoot uw bedrijf ZZS uit?
Door het onderstaande stappenplan te doorlopen krijgt u inzicht in de uitstoot van ZZS naar de lucht en water.
Stappenplan: Emissies in beeld
- Welke grondstoffen gebruikt u in uw productieproces(sen)?
- Hoeveel kilogram/liter per jaar?
- Gebruikt u water in uw productieproces(sen)?
- Hoeveel liter per jaar?
- Welke stoffen en/of mengsels (additieven) gebruikt u in uw productieproces(sen)?
- Heeft u de Veiligheidsinformatiebladen van deze stoffen, mengsels en of producten?
- Indien bekent, welke bijproducten (kunnen) ontstaan gedurende het productieproces?
- Bepaal per productieproces/installatie/activiteit waar de emissies naar de lucht, riolering en/of oppervlaktewater plaatsvinden.
- Komt u er zelf niet uit? Schakel een adviesbureau in om te bepalen welke ZZS vrij (kunnen) komen en wat de omvang van de emissies zijn. Mogelijk kan uw branchevereniging hierbij helpen. Indien u vragen heeft over emissiemetingen kunt u contact opnemen met team Advies van de Omgevingsdienst Twente via: info@odtwente.nl.
Kennisbank
PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen waar zorgen over bestaan. PFAS is de afkorting van poly- en perfluoralkylstoffen, een…
Vragen over dit onderwerp?
Neem contact met ons op en stel uw vraag via ons mailadres. We proberen u zo snel mogelijk te voorzien van een passend antwoord.
